Kayıt dışı işlemlere yönelik vergi incelemesi genişliyor?
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından geliştirilen ve vergi kanunlarında birçok yeni düzenlemeyi içeren vergi paketi TBMM’de görüşülerek kanunlaştırıldı. Bu düzenlemeler dışında, Vergi Denetim Kurulu’nun risk analizi sistemi üzerinden yapılan tespitler sonucunda 2815 büyük kişinin incelemeye alındığı Bakanlıkça kamuoyuna açıklandı.
Vergi incelemesine tabi olanlar
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre incelemeye tabi olanlar; “Bu kanuna veya diğer kanunlara göre defter ve hesap tutma, evrak ve vesikaları saklama ve ibraz etme mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişilerin vergi incelemelerine tabidirler” şeklinde belirtilmiştir.
İlgili kanun maddesinde; her ne kadar vergi incelemesine gerçek ve tüzel kişiler tabidir denilmiş olsa da, tüzel kişiler olmayan teşekküller şayet vergisel olarak iş ve işlemler yapmakta; Defter ve hesap tutma, evrak ve vesikaları saklama ve ibraz yükümlülüğü altında ise vergi incelemesine tabi olacaktır.
Vergi incelemesi amacı
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre; “Vergi incelemesinden maksat, mevduatın gerektirdiği vergi doğruluğunu araştırmak için tespit sağlamak. İncelemeye yetkili olanlar tarafından gerektiğinde gözden geçirilebilir, işletmeye dahil olan maliyet değerlerinin tam envanterinin doldurulması ve beyannamelerde bulunması gereken unsurların incelenmesine yönelik teşmil yapılabilir.”
İlgili mevzuat hükmünün gerekliliğinden; Vergi incelemesinden maksat sadece verginin kaybolduğu ve kaçağını araştırıp bulunamadığıdır. İncelemeye yetkili olanlar, vergi mükellefi ve vergi sorumlularının vergi ödemeleriyle ilgili mevzuatına uygun yerine getirip getirmediğini kontrol ederek, gerçek matrah tespitini yapmayı sağlamaktadır. Yine de gerekli görülmesi durumunda, hesapların incelenmesinin yanında dosya dosyalarının araştırılması ve incelenmesi yapılabilir.
Örneğin, borçlunun borcunu zamanında yerine getirip getirmediği veya matrahının gerçeği yansıtılıp yansıtıldığı incelenir. Bununla birlikte vergilerin doğruluğunun bulunması ve kişilerin bilgilendirilmesi de vergi incelemesinin amaçlarından biridir. Bilinmeli ki vergi incelemesiyle birlikte mutlaka ek bir tarhiyat yapılması zorunlu değildir, diğer taraftan eğer fazla vergi salınmışsa, ödenen bu fazla tutarın girişinde de vergi incelemesiyle sağlanabilmektedir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kamuoyuna açıklaması
Sosyal medyanın bazı hesaplar üzerinden dijital vergi levhası bilgilerinin paylaşılarak vergi ödemeleri ile ilgili haberler verilmiştir. Bu konularda aşağıdaki açıklamayı yapma zarureti doğmuştur.
Mükelleflerimizin beyanlarının doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak amacıyla Vergi Denetim Kurulumuzun risk analiz sistemi üzerinden yaptığı tespitler sonucunda, 2815 büyük üyenin toplam %27’si nezdinde vergi incelemelerine devam edilmektedir. Bu oran müteakip dönemde daha da geliştirilmektedir. Ayrıca yine sürekli zarar beyanı olmayan mükelleflerin büyüklükleri ve sektöre göre beyanları dikkate alınarak öncelikle 735 üye nezdinde vergi incelemeleri yürütülmektedir. Buna ek olarak vergi inceleme istatistikleri büyüklüklerine göre tespit edilen Vergi Denetim Kurulu yıllık faaliyet raporlarında ayrıca kamuoyuyla paylaşılacaktır.
Vergi dönemi kanunu
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından geliştirilen ve vergi kanunlarında birçok yeni düzenlemeyi içeren vergi paketi TBMM’de kabul edilerek 28/7/2024 tarihinde kanunlaştırıldı. Bu kanun ile; Vergi cezalarının kesilmesi, bazı istisna ve indirimlerin kaldırılması ve kayıt dışı ekonomi ile daha güçlü bir şekilde mücadele edilmesi. Paketle birlikte, istisnalar nedeniyle ödenecek vergiden ayrılan kişilere yurt içi asgari harcamalar vergisi getirilmektedir.
Buna göre, kazançlardan istisna ve indirimler düşüldüğünde ödenecek paydan ayrılanlar, bu indirimler düşülmeden önceki kurum kazançları artık üzerinden yüzde 10 oranında asgari vergi ödemeleridir. Asıl olan, adil ve uygulanabilir bir vergi sisteminin hayata geçirilmesi gerekir.
Talha APAK | MEVZUATIN İÇİNDEN
KAYNAKÇA: www.dunya.com